‘Πες κανένα hashtag για να βάλω στη φώτο’, καθημερινή πλέον φράση πιο συχνή και από το καλημέρα! Όπως και τα υπόλοιπα social media, έτσι και το Instagram έκανε την εμφάνιση του και μέσα σε λίγα χρόνια βρήκε σταδιακά πλήρη αποδοχή. Μόλις την τελευταία χρονιά οι χρήστες του από 80 εκατομμύρια εκτοξεύτηκαν σε 150 εκατομμύρια παγκοσμίως! Τι είναι όμως αυτό που μας αρέσει τόσο πολύ σε αυτό το μέσο;
Το αγαπημένο μας instagram, μας επιτρέπει να μετατρέπουμε τις απλές καθημερινές μας φωτογραφίες σε φωτογραφήσεις περιοδικών με fancy φίλτρα και να τις μοιραζόμαστε με τους διαδικτυακούς μας φίλους. Έτσι θρέφουμε το νάρκισσο μέσα μας, κλέβουμε λίγη από τη γκλαμουριά των μοντέλων και αναβαθμίζουμε την ποιότητα της ζωής μας. Ναι; Οχι.
Για κανένα λόγο μην σκεφτείτε ότι το άρθρο αυτό σκοπεύει να κρίνει τον οποιονδήποτε για τη δράση του στα social media. Βγαίνω selfie τουλάχιστον μία φορά τη μέρα. Όμως το ερώτημα είναι, γιατί χάνουμε τόσο πολύ χρόνο συγκρίνοντας τη ζωή μας με τις ζωές των άλλων; Από το πως μοιάζουν μέχρι το που βγαίνουν; Γιατί ξοδεύουμε τόση πολλή ενέργεια κατασκοπεύοντας ένα μέρος όπου οι άνθρωποι διαλέγουν και ανεβάζουν τις εικόνες που καθορίζουν τις διαδικτυακές τους ταυτότητες Είναι διασκέδαση; Είναι εμμονή; Εθισμός;Ή μήπως απλά αναζητάμε την αποδοχή; Τι συμβαίνει λοιπόν;
Οι άνθρωποι τείνουμε να είμαστε «υπερκριτικοί» όσον αφορά εμάς -πάνω από το 54% των γυναικών παγκοσμίως, συμφωνούν στο ότι όταν πρέπει να μιλήσουν για την εξωτερική τους εμφάνιση, γίνονται ο χειρότερος κριτής του εαυτού τους- και τα social media αυξάνουν τις ανασφάλειες αυτές περισσότερο από τα περιοδικά και τις διαφημίσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί στις διαφημίσεις έχουμε να κάνουμε με μοντέλα και ανθρώπους που δε γνωρίζουμε, ενώ στο instagram για παράδειγμα, ακολουθούμε κυρίως άτομα που ξέρουμε και συνανστρεφόμαστε. Άλλο να φοράει η Beyonce το ντεγκραντέ φόρεμα με πούλιες που θα θέλαμε και μεις να αγοράσουμε και άλλο να το φοράει το Μαράκι από το χωριό, πως να το αντέξουμε αυτό!
Θέλουμε να λαμβάνουμε θετική ανατροφοδότηση από τους άλλους , αυτό μας κάνει να αισθανόμαστε αξιόλογοι και αγαπητοί, αλλά το να χρησιμοποιούμε τα social media ως εργαλείο και κριτήριο για την αξιολόγηση μας είναι επικίνδυνο. Το γιατί είναι απλό. Αν η αυτοαξία σου εξαρτάται από το πόσο «αρέσει» η εμφάνισή σου και η ζωή σου στους άλλους, τότε αυτόματα θέτεις τον εαυτό σου ευάλωτο στην αρνητική ανατροφοδότηση και στα αρνητικά σχόλια. Η εμμονή αυτή μπορεί να οδηγήσει σε ανθυγιεινές συμπεριφορές όπως εικόνα κατάθλιψης, διατροφικές διαταραχές και πολλά άλλα.
Επίσης τα like στο facebook και στο instagram δημιουργούν το εξής θέμα: οδηγούν τους χρήστες να αξιολογούν αριθμητικά την ελκυστικότητά τους, τη φήμη τους και τη δημοτικότητά τους. Παρόλο που δεν υπάρχει το dislike οι χρήστες μπορούν να συμπεράνουν ότι αφού η φωτογραφία τους δεν έχει αρκετά like, σημαίνει ότι δεν είναι αρκετά αρεστοί στους φίλους τους. Οπότε κοιτούν και αναλύουν τις φωτογραφίες από άλλους φίλους που είναι πιο δημοφιλείς (μιλάμε πάντα για τον αριθμό των like), και χτίζουν και το δικό τους προφίλ με βάση το αυτών. Και το αποτέλεσμα είναι αυτό που όλοι βλεπουμε στις αρχικές μας σελίδες, άτομα πανομοιότυπα που ακολουθούν τη νόρμα.
Ας μην ξεχνάμε όμως ότι στο instagram ο καθένας ποστάρει τις καλύτερες πτυχές της ζωής του, τις οποίες υπερτονίζει ή τις κάνει λίγο πιο spicy. Δε θα ανεβάσουμε ούτε τη στιγμή που τρέχουμε σαν τρελοί μες το αγχος στη δουλειά, ούτε τη στιγμή που είμαστε χάλια γιατί κάποιος αγαπημένος μας είναι στο νοσοκομείο, ούτε όταν έχουμε τις μαύρες μας και δεν έχουμε καν όρεξη να λύσουμε την ελεεϊνή κοτσίδα στο κεφάλι μας. Θα ανεβάσουμε την εκδομή που πήγαμε, το βράδυ που βγήκαμε, τον καφέ που ήπιαμε. Και έτσι θα φαίνεται ότι περνάμε συνέχεια τέλεια… Στην πραγματική ζωή μπορεί να ψάχνουμε χρόνια να βρούμε τον εαυτό μας, αλλά στα social media με 60.000.000 εικόνες που ανεβαίνουν καθημερινά, φαίνεται ότι όλοι προσπαθούμε απλά να δημιουργήσουμε την καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας ώστε να παίρνουμε την πιο θετική ανατροφοδότηση. Είναι όμως τα πολλά like αυτά που θα μας κάνουν να νιώσουμε καλά τελικά; Ή μήπως πρέπει αντί να προσπαθούμε να μιμηθούμε «πρότυπα» που τυγχάνουν περισσότερης αποδοχής στα social media να ασχοληθούμε με το να αναδείξουμε αυτό που πραγματικά είμαστε εμεις;
Νομίζω ότι αν είστε προσιτοί και ο εαυτός σας, δίνεται την ευκαιρία να σας προσεγγίσουν τα κατάλληλα άτομα.
Προσοχή! Δεν δίνεται σε αυτούς την ευκαιρία, αλλά στον εαυτό σας.
ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ ΣΟΦΙΑ
Ψυχολόγος
MSc Κλινική και Κοινοτική Ψυχολογία
